Residual Current Device (RCD) là thiết bị chống dòng rò trong hệ thống điện, có chức năng ngắt điện khi phát hiện rò rỉ, nhằm giảm nguy cơ điện giật và bảo vệ thiết bị điện. Thông tin chi tiết về RCD đã được BTB Electric tổng hợp trong bài viết dưới đây.
Cấu tạo của RCD
RCD (Residual Current Device) là thiết bị bảo vệ dòng điện với nhiều loại khác nhau, quen thuộc nhất là RCCB – aptomat chống dòng rò. RCD đóng vai trò quan trọng trong hệ thống điện dân dụng và công nghiệp, bảo vệ con người trước nguy cơ điện giật từ dòng rò rỉ.
Cấu tạo của RCD gồm:
Các cực L, N đấu dây pha và dây trung tính của nguồn điện và mạch tải.
Dây nối đất nối từ mạch nguồn đến mạch tải.
Các tiếp điểm đóng hoặc ngắt dòng điện, kết nối với cuộn dây điện từ.
Cuộn dây cảm ứng lõi từ hình xuyến để phát hiện sự chênh lệch dòng điện giữa chiều đi và về.
Mạch cảm giác kết nối với nút kiểm tra để đo mức dòng rò.
Nút kiểm tra (nút test) dòng rò.
Khi có chênh lệch dòng điện trong mạch, cuộn dây cảm ứng sẽ tạo ra dòng điện, mạch cảm giác phát hiện và loại bỏ dòng điện từ cuộn điện từ, dẫn đến việc ngắt các tiếp điểm để cắt điện.
Nguyên lý làm việc và chức năng của RCD
RCD có nguyên lý hoạt động dựa trên sự đo lường cân bằng dòng điện giữa hai dây dẫn, tức là đo dòng điện đi qua dây pha và dây trung tính. Khi dòng điện trong hai dây này cân bằng (chênh lệch bằng 0), hệ thống hoạt động bình thường và không có dòng rò rỉ. Nếu dòng chênh lệch lớn hơn 0, tức là có sự rò rỉ dòng điện, dòng này có thể đi qua mạch điện khác hoặc xuống đất. Khi phát hiện sự chênh lệch này, RCD sẽ mở tiếp điểm bên trong và ngắt điện ngay lập tức.
Mặc dù RCD không thể điều chỉnh dòng rò rỉ quay trở lại mạch chính, nhưng khả năng ngắt điện nhanh chóng và bảo vệ mạng điện của nó vẫn rất hiệu quả, ngay cả khi hệ thống dây nối đất của mạch bị thiếu hoặc hỏng.
Để đảm bảo an toàn cho người dùng, RCD phải ngắt điện trong thời gian dưới 40ms khi phát hiện dòng rò rỉ lớn hơn 30mA, mức có thể gây ngừng tim. Bạn có thể kiểm tra chức năng của RCD thông qua nút test. Khi ấn nút này, nếu RCD ngắt điện thì thiết bị đang hoạt động bình thường.
Việc chỉ lắp đặt cầu dao chống quá tải là không đủ để bảo vệ khỏi nguy cơ giật điện. Các cầu dao như MCB hay MCCB không thể ngắt dòng rò rỉ nhỏ, vốn không đủ để kích hoạt cơ chế ngắt của chúng. Vì thế, cần lắp đặt thêm RCD để đảm bảo an toàn.
Các loại RCD thông dụng
RCD có thể được phân loại theo cấu trúc lắp đặt thành 4 loại: cố định, có phích cắm, di động và gắn bảng điện.
RCD cố định: Được gắn trong bảng điện, loại này bảo vệ một hoặc nhiều mạch điện cùng lúc tùy vào vị trí lắp đặt. Đây là dòng RCD hiệu quả nhất và được sử dụng rộng rãi nhất.
RCD có phích cắm: Loại này bảo vệ các thiết bị điện cắm vào ổ cắm mà nó được gắn vào, chỉ ngắt mạch của hệ ổ cắm đó. Phù hợp cho ổ cắm rời hoặc các thiết bị có nguy cơ giật điện cao.
RCD di động: Chỉ ngắt mạch đơn khi phát hiện dòng rò trên thiết bị đấu nối hoặc dây dẫn của chính RCD. Loại này rất tiện lợi và linh động trong việc sử dụng.
RCD gắn bảng điện: Được dùng cho mạch điện gia đình hoặc tủ điện công nghiệp, có khả năng ngắt mạch điện trong tủ hoặc một nhóm mạch được chọn.
=>> Xem thêm: So sánh các loại CB không chống giật
Comments